Rafael Jezior en Dennis de Beeld: studenten en spellenmakers. Kort voor de coronapandemie uitbrak, kregen twee studenten het idee voor een spel over infectieziekten. „En korte tijd later kwam er dus echt een mysterieus virus in Wuhan opduiken.”
CV's Mr. Black & Mr. White
Hoe kwamen jullie op het idee om zo’n spel te gaan maken?
Dennis: „In 2019 deden we onze bachelor op de universiteit hier, bij dezelfde studie waar we nu de master van doen. Die gaat over cellen, microbiologie, dna en een beetje farmacie. We houden allebei van gamen en tijdens een biertje bedachten we dat we een spel wilden spelen dat te maken had met de studie, waarin immuunsystemen tegen infectieziekten strijden. Maar dat bestond nog niet, dus dachten we: dan maken we het zelf maar. In korte tijd hadden we al heel veel kaartideeën met ziektes bedacht: tuberculose, polio, hiv. We knipten papieren kaartjes en tekenden met potlood, en toen zijn we gaan testen of het werkte.
„Even later hadden we ook een mystery virus kaartje gemaakt, met het idee: er komt vast nog weleens ergens een nieuwe ziekte tevoorschijn. Dan heb je alvast een kaartje dat van alles kan zijn. En korte tijd later kwam er dus echt een mysterieus virus in Wuhan opduiken.”
Rafael: „Afhankelijk van aan wie je het vraagt hebben wij de coronapandemie voorspeld of veroorzaakt. Mr. Black wil het liefst de hele wereld infecteren en Mr. White wil dat voorkomen.”
Is er door coronapandemie en de uitbraak van apenpokken meer interesse gekomen voor jullie spel?
Rafael: „Het is heel lullig om te zeggen, maar dit is wel een geluk bij een ongeluk geweest voor ons. In één keer is de hele wereld bezig met het concept van een virus, iets waar mensen daarvoor bijna nooit over nadachten. Dus dat heeft ons verhaal inderdaad wel makkelijker gemaakt om te vertellen.”
Maar er zijn toch ook mensen die er juist niets van willen weten?
Dennis: „Later, toen we met corona merkten dat er heel veel weerstand was tegen coronamaatregelen – mensen begrepen niet wat een virus was, wat een vaccin inhield – dachten we: misschien kunnen wij echt een goede impact maken door met dit spel heel behapbaar wetenschappelijke informatie naar mensen te verspreiden.
Rafael: „Ja, dat wantrouwen is de laatste jaren extreem op tilt geslagen, mede door covid. Eén van de grote redenen dat dit kan blijven broeden in je hoofd is onwetendheid. Dat leidt tot angst, angst leidt tot wantrouwen en wantrouwen leidt tot weerstand. Je kunt proberen de weerstand met logische argumenten tegen te gaan, maar dan ben je eigenlijk alleen maar symptomen aan het bestrijden. Dus hebben wij besloten – nu we het spel toch aan het ontwikkelen waren – de focus iets meer op de wetenschappelijke inhoud te leggen, om bij de wortel al de onwetendheid eruit te kunnen trekken.
„Vrienden van ons hebben we jarenlang verteld over onze studie, waarbij dat het ene oor in en het andere weer uitging. We hoefden echter maar één potje ImmunoWars te spelen en opeens begonnen ze termen te noemen, ze herkenden cellen en wisten wat die deden.”
Hoe werkt het spel? Wat is het doel?
Dennis: „Zoals je ziet zitten er kaartjes van allerlei gevaarlijke infectieziekten in de doos. Hier heb je bijvoorbeeld een kaartje van triple E, een ziekte die maar weinig mensen kennen. Het staat voor eastern equine encephalitis. Op het kaartje is aangegeven hoe moeilijk het te genezen is. In dit geval supermoeilijk, hier kom je eigenlijk niet vanaf. Met een ander symbooltje is de besmettelijkheid aangegeven, hier: niet besmettelijk.
„Waar het bij de meeste spellen draait om: vind de zwakste schakel en maak hem dood, kan in ImmunoWars de zwakste schakel ebola hebben. Als je daar te dicht in de buurt komt, kun je zelf ook ebola krijgen. Dus je moet ook strategisch nadenken, wil ik diegene nog natrappen om hem dood te maken?”
„ImmunoWars is bedoeld om te leren welke ziektes er bestaan en wat je eraan kunt doen. Er zitten ook technieken in die eigenlijk heel nieuw zijn, zoals 3D-geprinte gepersonaliseerde medicijnen, waar exact de juiste hoeveelheid medicijn in zit, waardoor je minder bijwerkingen krijgt.”
Hoe komen jullie aan nieuwe informatie?
Dennis: „Tijdens de colleges hebben we heel veel dingen opgeschreven, met telkens het idee: hier kunnen we een kaart van maken. En zo proberen we met de wetenschappelijke sector mee te varen. En natuurlijk lezen we ook populair-wetenschappelijke bladen als New Scientist en C2W waar soms heel coole artikelen in komen. En die doen het ook op een heel toegankelijke manier.”
Rafael: „De meeste mensen zijn totaal niet op de hoogte van wat er überhaupt gebeurt en wat de nieuwste ontwikkelingen zijn. De kennis is ook heel ontoegankelijk, wetenschappelijke publicaties zijn onleesbaar voor een gemiddeld persoon. Wij willen het spelenderwijs, op een dynamische manier aanbieden voor een heel groot publiek.
„We hebben daarboven een laag van storytelling geplaatst van Mr. Black tegen Mr. White, biowapens versus medicijnen. Door middel van entertainment kunnen we een grotere groep aanspreken dan alleen wetenschappers. Zo kunnen we de serieuze sector en de lollige sector met elkaar verbinden.”
Jullie hadden gisteren tentamen immunologie, dat zal voor jullie geen enkel probleem zijn geweest, toch?
Rafael: „Het is uiteindelijk naar omstandigheden wel redelijk goed gegaan. Het was wel pittig, beetje slecht geslapen ervoor, maar uiteindelijk wel lekker afgelopen. Goed genoeg.”
Dennis: „Ja, jij hebt tot het einde zitten doorstrijden! Maar de opgaven in het tentamen gingen over kankervaccins. Het zou fantastisch zijn als er zo’n kankervaccin komt, dan kunnen we daar een kaart van maken. Want met ons spel willen we alle nieuwste innovaties, medicijnen, vaccins en infectieziekten communiceren.”
Rafael: „Ja, dat is het mooie. De wetenschap draait op volle toeren en komt telkens met nieuwe ontdekkingen en innovatieve oplossingen. Die kunnen wij dan meteen gamifyen.”
Hoe garanderen jullie dat je objectieve informatie geeft?
Dennis: „Terechte vraag. We doen het niet sponsored of branded. Dus stel: Pfizer heeft een nieuw vaccin en wil dat in het spel, dan doen we dat niet. We willen alleen educatief zijn.”
Rafael: „Nee, we zijn geen uithangbord. Het is heel simpel, we kunnen onze missie alleen goed uitvoeren als het publiek vertrouwen houdt in ons. Daarom is het voor iedereen het beste als wij die laag van authenticiteit erin kunnen houden.”
Zo’n spel laten maken is best duur, hoe hebben jullie dat gedaan?
Rafael: „Een deel is eigen inbreng en vorige zomer hebben we ook een crowdfundingcampagne gehouden. Die is goed verlopen; we hebben 140 procent van ons beoogde doel behaald. Er waren ook een aantal bedrijven die het mooi vonden wat wij deden en bij voorbaat bijvoorbeeld al vijftig spellen bestelden. Ze betaalden vooraf, zodat we daardoor al wat geld hadden om wat prototypes te produceren en wat marktonderzoek te doen.”
Dennis: „We doen ook mee aan een samenwerking tussen het LUMC en de Rabobank en dit gebouw, PLNT. Die bieden kleine start-ups en ondernemende studenten die bijna of onlangs afgestudeerd zijn een heel zachte lening. Dan heb je in ieder geval een beetje liquiditeit, en daardoor konden we dus ook de eerste druk van het spel realiseren. Daarom moesten we ook een bedrijf oprichten, de opbrengst moest ergens gestort worden en de lening moest op iemands naam staan. Dus ja, dat kan er nog wel bij naast je studieschuld.”
Verdienen jullie er al wat mee?
Rafael: „Nou, we hebben nog geen winst gemaakt. Wel winst uit de passie. Maar financieel gezien is het flink beuken. We gaan heel veel naar netwerkevenementen en conferenties, tijdens de Museumnacht Leiden hadden we bijvoorbeeld een kraampje in Rijksmuseum Boerhaave. We zijn er al voltijds mee bezig maar nu moeten we nog zorgen dat het zich zodanig uitbreidt dat we onszelf wat loon kunnen uitbetalen. Het is een kwestie van een lange adem hebben.”
Dennis: „Ja, ik heb er nog een baby van zes maanden naast ook, dus het is wel heel hard doorwerken. Nu hebben we hiernaast nog een bijbaan, van zestien uur in de week, zodat er nog brood op de plank is en we nog een eitje kunnen kopen, haha. Maar we hopen dat het uiteindelijk een volledige baan voor ons kan worden.”
Bordspel ingewikkeld en veelzijdig
„Krijg de klere!” is een krachtterm die zeker over tafel mag vliegen tijdens het spelen van ImmunoWars. Met een speelkaart geef je je tegenstander zo een infectie met Vibrio cholerae. De cholerabacterie blijft de tegenstander vier beurten lang plagen met overgeven, diarree en ernstige dehydratie. Zo’n infectie kost hem levenspunten, en als die helemaal op zijn gaat de tegenstander definitief dood.
ImmunoWars is een bordspel voor spellenveteranen. Wie het voor het eerst speelt moet de handleiding nauwgezet lezen, want de vele regels, subregels en uitzonderingen maken het flink ingewikkeld. Maar die complexiteit draagt ook behoorlijk bij aan de spelvreugde, waardoor de speler die binnen twee beurten zo goed als zeker aan hondsdolheid gaat sterven, toch opeens nog een kans krijgt door het trekken van een bijzondere genezende kaart. Spelenderwijs kom je veel te weten over infectieziekten, het immuunsysteem, preventiemiddelen en geneesmogelijkheden.
De ruime hoeveelheid van 108 unieke speelkaarten houdt het verrassend en veelzijdig. Het spel is zelfs nog uit te breiden met een apart verkrijgbare set 18-plus kaarten, de soa-boosterpack, waarin allerlei geslachtsziekten de gezondheid van de spelers bedreigen.